Miłość i walka klas, czyli “Ta prawdziwa” Sándora Máraiego
Klasyczna powieść Máraiego, powstała na chwilę przed “Żarem”, utrzymana w podobnej poetyce i tonacji — to dobra rekomendacja dla uważnej lektury.
Jeszcze raz o rodzinie, czyli “Kto zabił mojego ojca” Édouarda Louisa
Trzecia mikropowieść Louisa jest właściwie rozbudowanym komentarzem do debiutu, eseju Didiera Eribona i jeszcze paru tekstów poświęconych społecznemu wykluczeniu oraz nietolerancji.
Slovakia no filter, czyli “Słoń na Zemplinie” Andreja Bána
Dwadzieścia kilka miejsc i tyle samo reportaży. Podróż po Słowacji z Andrejem Bánem to głównie dziury zabite dechami i opowieści o słowiańskiej bylejakości, tak dobrze nam znanej.
Barbarzyńcy w ogrodzie, czyli “Śladami bogów” Sándora Máraiego
Śladami bogów to szkice z podróży po Bliskim Wschodzie i Afryce — znakomita dziennikarska robota młodego wtedy pisarza. I jednocześnie przestroga przed tym, co się stać musiało i z czym świat mierzy się w XXI wieku.
Najgłupszy i najbardziej prymitywny z ludzi, czyli “Rivers of Babylon” Petra Pišťanka
Podobno kultowa na Słowacji powieść Petra Pišťanka, wydana oryginalnie trzydzieści lat temu, to grubymi nićmi szyta groteska ukazująca metaforę epoki transformacji wśród demoludów.
Nowe wieki średnie, czyli “Legenda o języku” Pavola Rankova
Ostatnia jak dotąd książka Rankova łączy powieść akademicką z refleksją o czechosłowackiej wersji komunizmu w okropnym okresie tzw. normalizacji, czyli po upadku Praskiej Wiosny.
Czystki etniczne, czyli “Księga szeptów” V. Vosganiana i “Requiem dla nikogo” Z. Enewa
Tym razem dwie książki naraz, bo łączy je temat czystek etnicznych. Ale poza nim (i wydawnictwem) różni niemal wszystko.
Kwaśne wino i leczo z puszki, czyli “Szajka” Lajosa Grendela
Znowu literatura pogranicza, tym razem Górne Węgry, czyli teraz Słowacja, ale kiedyś Węgry. Szajka to powieść o moralności mimikry.
Wspomnienia z Kassy, czyli “Stara miłość” Sándora Máraiego
Po Dzienniku, Dziele Garrenów, Żarze i jeszcze paru wielkich powieściach zbiór opowiadań Máraiego jest jak składak z B‑sidesami. Ale to bardzo dobre drugie strony singli.
Wesoły smutek pornografa, czyli “Przypadki inżyniera ludzkich dusz” Josefa Škvorecký’ego
Obszerna powieść Škvorecký’ego jest bliska temu, co uważam za wzorzec literatury. Śmieszy, wzrusza, oburza, wciąga bez reszty. Bez tanich efektów.
